Odsyłacze#

Pozostałe usługi#

W branży informatycznej powstało i upowszechniło się wiele protokołów transmisji. Część z nich wciąż pozostaje w użyciu, pozostałe tracą na znaczeniu. Zaprezentuję teraz kilka dodatkowych możliwości tworzenia odsyłaczy prowadzących do innych usług.

Grupy dyskusyjne#

Polecenie news umożliwia zdefiniowanie jednej z grup dyskusyjnych, do której chcemy odesłać czytelnika.

  1. Serwer domyślny
    1. —
    2. L
    3. K
    4. T'
    5. T
    6. A
    7. O
    8. Z'
    9. Z
    10. #
    <a href="news:nazwa grupy">Opis odsyłacza</a>
  2. Określony serwer
    1. —
    2. L
    3. K
    4. T'
    5. T
    6. A
    7. O
    8. Z'
    9. Z
    10. #
    <a href="news://serwer/">Opis odsyłacza</a>
  3. Określona grupa na podanym serwerze
    1. —
    2. L
    3. K
    4. T'
    5. T
    6. A
    7. O
    8. Z'
    9. Z
    10. #
    <a href="news://serwer/nazwa grupy">Opis odsyłacza</a>

Grupy dyskusyjne to ogólna nazwa wszelkich form dyskusji internetowej przypominających wymianę korespondencji, a nie rozmowy w czasie rzeczywistym. W odróżnieniu od wiadomości e-mail, które są widoczne tylko dla nadawcy i określonych adresatów, wiadomości w grupach dyskusyjnych mogą być odczytane przez każdą osobę przeglądającą zawartość grupy. Grupy dyskusyjne mają międzynarodowy zasięg, a ich uczestników można znaleźć we wszystkich obszarach Internetu.

Do przeglądania wiadomości w grupie dyskusyjnej potrzebna jest przeglądarka grup dyskusyjnych np. Outlook Express. Czytnik grup dyskusyjnych służy do pobierania wiadomości z serwera grup dyskusyjnych.

Prosty przykład:

  1. —
  2. L
  3. K
  4. T'
  5. T
  6. A
  7. O
  8. Z'
  9. Z
  10. #
<p><a href="news:pl.comp.www">news:pl.comp.www</a> (serwer domyślny)</p>
<p><a href="news://news.fuw.edu.pl/">news://news.fuw.edu.pl/</a> (określony serwer)</p>
<p><a href="news://news.fuw.edu.pl/pl.comp.www">news://news.fuw.edu.pl/pl.comp.www</a> (określona grupa na podanym serwerze)</p>

Efekt:

news:pl.comp.www (serwer domyślny)

news://news.fuw.edu.pl/ (określony serwer)

news://news.fuw.edu.pl/pl.comp.www (określona grupa na podanym serwerze)

NNTP#

  1. —
  2. L
  3. K
  4. T'
  5. T
  6. A
  7. O
  8. Z'
  9. Z
  10. #
<a href="nntp://adres">Opis odsyłacza</a>

Protokół NNTP (Network News Transfer Protocol) umożliwia rozpowszechnianie, wyszukiwanie, pobieranie i publikowanie artykułów w Internecie za pomocą niezawodnej transmisji strumieniowej. Na NNTP oparte jest działanie grup dyskusyjnych. Możliwe jest podanie odwołania do wybranej grupy bezpośrednio poprzez omawiany protokół.

Telnet#

  1. —
  2. L
  3. K
  4. T'
  5. T
  6. A
  7. O
  8. Z'
  9. Z
  10. #
<a href="telnet://adres">Opis odsyłacza</a>
<a href="telnet://użytkownik@adres">Opis odsyłacza</a>

gdzie adresem może być numer IP komputera, z którym chcemy się połączyć, bądź jego nazwa domenowa.

Protokół telnet umożliwia zdalne połączenie z innym komputerem (terminalem) i przejęcie nad nim kontroli. Polecenia wpisywane są w trybie znakowym (bez wsparcia interfejsu graficznego czy obsługi myszy). Instrukcje wydawane za pomocą naszego komputera przysłane są poprzez sieć do serwera, na którym zainstalowane jest oprogramowanie serwera telnetu. W odpowiedzi serwer odsyła nam komunikaty, które następnie wyświetlane są na naszym ekranie.

Bardzo często usługa telnet implementowana jest do urządzeń sieciowych (przełączniki, routery) w celu ułatwienia zdalnej konfiguracji. Niestety z uwagi na brak szyfrowania transmisji protokół jest wypierany przez SSH.

Przykładowe działanie telnetu możemy sprawdzić wchodząc do publicznie dostępnego katalogu zbiorów Biblioteki Narodowej w Warszawie:

telnet://alpha.bn.org.pl (login: library)

SSH#

  1. —
  2. L
  3. K
  4. T'
  5. T
  6. A
  7. O
  8. Z'
  9. Z
  10. #
<a href="ssh://adres">Opis odsyłacza</a>
<a href="ssh://użytkownik@adres">Opis odsyłacza</a>

Protokół SSH (secure shell) jest szyfrowanym następcą Telnetu. Najczęściej stosowany sposób szyfrowania to AES, choć część serwerów nadal używa szyfrowania Blowfish i technik z rodziny DES. SSH umożliwia także rozpoznawanie użytkownika na wiele sposobów.

HTTPS#

  1. —
  2. L
  3. K
  4. T'
  5. T
  6. A
  7. O
  8. Z'
  9. Z
  10. #
<a href="https://adres">Opis odsyłacza</a>

HTTPS (HyperText Transfer Protocol Secure) jest szyfrowaną wersją protokołu HTTP. Zamiast używać w komunikacji klient-serwer niezaszyfrowanego tekstu, szyfruje go za pomocą protokołu SSL/TLS. Zapobiega to przechwytywaniu i zmienianiu przesyłanych danych.

Protokół SSL, w swojej pierwotnej wersji (Secure Sockets Layer) został opracowany przez firmę Netscape Communications Corporation. Najnowsza jego implementacja nosi nazwę TLS (Transport Layer Security). Zaletą protokołu jest fakt, że działa on na warstwie TCP, więc można go łatwo zastosować do zabezpieczenia protokołów warstwy aplikacyjnej (np.: Telnet, HTTP, Gopher, POP3, IMAP, NNTP).

Wykonanie szyfrowanego połączenia wymaga od serwera obsługi tego standardu, a także posiadania specjalnego certyfikatu, dzięki któremu użytkownik może być pewny, że łączy się ze stroną, której żądał. Samo szyfrowanie zajmuje trochę czasu przez co strony wczytują się wolniej. SSL najczęściej wykorzystywany jest w sklepach i bankach internetowych. Więcej szczegółowych informacji znaleźć można na stronie securitynet.pl.

Strony wykorzystujące szyfrowanie są odpowiednio oznaczane w przeglądarkach internetowych (adres zaczyna się od https://). W niektórych browserach na pasku adresu lub na karcie występuje symbol zamkniętej kłódki lub inny charakterystyczny znak.

Certyfikat SSL strony addons.mozilla.org widoczny w przeglądarce Firefox

Rysunek. Certyfikat SSL strony addons.mozilla.org widoczny w przeglądarce Firefox

Gopher#

  1. —
  2. L
  3. K
  4. T'
  5. T
  6. A
  7. O
  8. Z'
  9. Z
  10. #
<a href="gopher://adres">Opis odsyłacza</a>

Protokół Gopher pozwala na dostęp do Kampusowych Rozległych Systemów Informacyjnych (CWIS - Campus-Wide Information System). Był pierwszym rozpowszechnionym systemem informacyjnym w sieci integrującym różne protokoły: FTP, telnet, WAIS. Z powodu ograniczonej multimedialność oraz mało elastycznej i niewygodnej struktury stosowanie Gopher zostało zmarginalizowane.

Odsyłacz do skryptu#

  1. —
  2. L
  3. K
  4. T'
  5. T
  6. A
  7. O
  8. Z'
  9. Z
  10. #
<a href="javascript:polecenia"Opis odsyłacza</a>

Polecenie pozwala utworzyć odnośnik, po kliknięciu którego wykonany zostanie odpowiedni kod JavaScript. Oczywiście całość zadziała w przypadku włączonej obsługi języków skryptowych w przeglądarce. Więcej szczegółów na temat polecenia pojawi się w kursie JS.

Prosty przykład:

  1. —
  2. L
  3. K
  4. T'
  5. T
  6. A
  7. O
  8. Z'
  9. Z
  10. #
<p><a href="javascript:alert('Dziękuję za wykonanie polecenia')">Kliknij mnie!</a></p>

Efekt:

Kliknij mnie!

Pasek społecznościowy

SPIS TREŚCI AKTUALNEJ STRONY

Odsyłacze (H1) Pozostałe usługi (H2) Grupy dyskusyjne (H3) NNTP (H3) Telnet (H3) SSH (H3) HTTPS (H3) Gopher (H3) Odsyłacz do skryptu (H3)